Gramatyka języka angielskiego
Język angielski jest językiem pozycyjnym i analitycznym (duże znaczenie odgrywają czasowniki posiłkowe), choć występują też pewne elementy fleksji. Są to relikty indoeuropejskiego systemu deklinacji i koniugacji, w pełni zachowanego w językach słowiańskich i łacinie, a częściowo w staroangielskim. Odmiana przez przypadki dotyczy zaimków, rzeczowniki posiadają tylko dopełniacz (Saxon genitive), tworzony z końcówką -s.
W języku angielskim występują przedimki: określony the i nieokreślony a(n). Formy an używa się przed wyrazami wymawianymi z nagłosową samogłoską – an hour ale a union. Co niezwykłe wśród języków indoeuropejskich, nie istnieje kategoria rodzaju gramatycznego, z wyjątkiem zaimków trzeciej osoby liczby pojedynczej.
Czasy
Zobacz publikację na Wikibooks:Język angielski/Czasy
W języku angielskim występują dwa czasy morfologiczne - teraźniejszy i przeszły. Łącznie z konstrukcjami gramatycznymi można wyróżnić szesnaście czasów gramatycznych i konstrukcji osadzających czynności w odpowiednim czasie. Wyróżnia sie cztery kategorie czasowe:
czas teraźniejszy
czas przeszły
czas przyszły
czas przyszły w przeszłości.
Każdy występuje w czterech aspektach precyzujących usytuowanie czynności w czasie: prostym, ciągłym (zwanym niekiedy postępującym), przeszłym i przeszłym ciągłym. Poniższa tabela przedstawia przykładowe zdanie w 16 czasach strony czynnej (Present Simple: I do – Robię):
Czasy / Aspekty czasowe
Simple
Continuous
Perfect
Perfect Continuous
Present (Teraźniejszy)
I do
I am doing
I have done
I have been doing
Past (Przeszły)
I did
I was doing
I had done
I had been doing
Future (Przyszły)
I will do
I will be doing
I will have done
I will have been doing
Future in the past (Przyszły w przeszłości)
I would do
I would be doing
I would have done
I would have been doing
Aspekty continuous (ciągły) nazywane są także progressive (progresywne). Obie te nazwy są jednak nieścisłe w odniesieniu do angielskiego, dlatego używa się także terminu continuous and progressive aspect (aspekt ciągły i progresywny). Zazwyczaj jest tłumaczony na język polski jako aspekt niedokonany.
Wyboru czasu gramatycznego w zdaniu dokonuje się w zależności od sytuacji.
Wśród językoznawców nie ma pełnej zgody co do tego, czy każdą z podanych wyżej konstrukcji uważać za samodzielny czas. Niektórzy wyróżniają w angielszczyźnie jedynie czas przeszły i teraźniejszy (ze względu na istnienie w nich prostych form czasownika), pozostałe zaś czasy uważają za aspekty tych dwóch czasów.
Poza tym duża część językoznawców[potrzebne źródło] uważa, że umieszczając dany czas w stronie biernej (zamiast czynnej) tworzy się nowy czas. Można więc nawet doliczyć się w języku angielskim trzydziestu dwóch czasów.
Strony
W języku angielskim występuję trzy strony: czynna, bierna i zwrotna.
Strona bierna
Oznacza, że czynność jest wykonywana na podmiocie. Zasadniczą różnicą między angielskim i większością języków jest fakt, że podmiotem w zdaniu w stronie biernej może stać sie dopełnienie dalsze:
She was given a chance - dano jej szansę.
Strona bierna nie może być utworzona w czasach z rodziny Perfect Continuous.
Strona zwrotna
Oznacza wykonywanie czynności przez podmiot na samym sobie. Używa się do tego celu partykuły o konstrukcji zaimek w formie dopełnienia + self w liczbie pojedynczej lub selves w liczbie mnogiejmyself ourselves
yourself yourselves
himself herself itself themselves
Jest to jedyny przypadek w języku, gdy druga osoba liczby pojedynczej różni się od liczby mnogiej. Strona zwrotna nie występuje w relacjach wzajemnych (reciprochal). U·zywa się wtedy each other, w l. mn one another.
They washed themselves - umyli się (każdy siebie)
They washed each other - umyli się (wzajemnie)
Składnia
Podstawowym szykiem zdania jest SVO, podobnie jak w języku polskim. Wyrazy określające poprzedzają określane. Szyk zdania jest o wiele mniej swobodny w porównaniu z językiem polskim.
W języku angielskim istnieją tzw. okresy (tryby) warunkowe. Używamy ich, kiedy mówimy, piszemy o jakiejś czynności, która może zostać wykonana (lub nie) jeśli zostanie spełniony jakiś warunek. Wyróżnia się następujące okresy warunkowe:
first conditional, np. If he really loves Cindy, he will ask her to be his wife (warunek możliwy do spełnienia)
second conditional, np. If I were you I would go to a doctor (sytuacja hipotetyczna, nierealistyczna)
third conditional, np. If she had come earlier she would have met with Tom (warunek niemożliwy do spełnienia, bo dotyczy przeszłości)
zero conditional, np. If she goes in rain, she gets wet (zdanie zawsze prawdziwe)
Uwaga! Można łączyć zdania z różnych okresów warunkowych, powstaje wówczas mixed conditional
Język angielski jest językiem pozycyjnym i analitycznym (duże znaczenie odgrywają czasowniki posiłkowe), choć występują też pewne elementy fleksji. Są to relikty indoeuropejskiego systemu deklinacji i koniugacji, w pełni zachowanego w językach słowiańskich i łacinie, a częściowo w staroangielskim. Odmiana przez przypadki dotyczy zaimków, rzeczowniki posiadają tylko dopełniacz (Saxon genitive), tworzony z końcówką -s.
W języku angielskim występują przedimki: określony the i nieokreślony a(n). Formy an używa się przed wyrazami wymawianymi z nagłosową samogłoską – an hour ale a union. Co niezwykłe wśród języków indoeuropejskich, nie istnieje kategoria rodzaju gramatycznego, z wyjątkiem zaimków trzeciej osoby liczby pojedynczej.
Czasy
Zobacz publikację na Wikibooks:Język angielski/Czasy
W języku angielskim występują dwa czasy morfologiczne - teraźniejszy i przeszły. Łącznie z konstrukcjami gramatycznymi można wyróżnić szesnaście czasów gramatycznych i konstrukcji osadzających czynności w odpowiednim czasie. Wyróżnia sie cztery kategorie czasowe:
czas teraźniejszy
czas przeszły
czas przyszły
czas przyszły w przeszłości.
Każdy występuje w czterech aspektach precyzujących usytuowanie czynności w czasie: prostym, ciągłym (zwanym niekiedy postępującym), przeszłym i przeszłym ciągłym. Poniższa tabela przedstawia przykładowe zdanie w 16 czasach strony czynnej (Present Simple: I do – Robię):
Czasy / Aspekty czasowe
Simple
Continuous
Perfect
Perfect Continuous
Present (Teraźniejszy)
I do
I am doing
I have done
I have been doing
Past (Przeszły)
I did
I was doing
I had done
I had been doing
Future (Przyszły)
I will do
I will be doing
I will have done
I will have been doing
Future in the past (Przyszły w przeszłości)
I would do
I would be doing
I would have done
I would have been doing
Aspekty continuous (ciągły) nazywane są także progressive (progresywne). Obie te nazwy są jednak nieścisłe w odniesieniu do angielskiego, dlatego używa się także terminu continuous and progressive aspect (aspekt ciągły i progresywny). Zazwyczaj jest tłumaczony na język polski jako aspekt niedokonany.
Wyboru czasu gramatycznego w zdaniu dokonuje się w zależności od sytuacji.
Wśród językoznawców nie ma pełnej zgody co do tego, czy każdą z podanych wyżej konstrukcji uważać za samodzielny czas. Niektórzy wyróżniają w angielszczyźnie jedynie czas przeszły i teraźniejszy (ze względu na istnienie w nich prostych form czasownika), pozostałe zaś czasy uważają za aspekty tych dwóch czasów.
Poza tym duża część językoznawców[potrzebne źródło] uważa, że umieszczając dany czas w stronie biernej (zamiast czynnej) tworzy się nowy czas. Można więc nawet doliczyć się w języku angielskim trzydziestu dwóch czasów.
Strony
W języku angielskim występuję trzy strony: czynna, bierna i zwrotna.
Strona bierna
Oznacza, że czynność jest wykonywana na podmiocie. Zasadniczą różnicą między angielskim i większością języków jest fakt, że podmiotem w zdaniu w stronie biernej może stać sie dopełnienie dalsze:
She was given a chance - dano jej szansę.
Strona bierna nie może być utworzona w czasach z rodziny Perfect Continuous.
Strona zwrotna
Oznacza wykonywanie czynności przez podmiot na samym sobie. Używa się do tego celu partykuły o konstrukcji zaimek w formie dopełnienia + self w liczbie pojedynczej lub selves w liczbie mnogiejmyself ourselves
yourself yourselves
himself herself itself themselves
Jest to jedyny przypadek w języku, gdy druga osoba liczby pojedynczej różni się od liczby mnogiej. Strona zwrotna nie występuje w relacjach wzajemnych (reciprochal). U·zywa się wtedy each other, w l. mn one another.
They washed themselves - umyli się (każdy siebie)
They washed each other - umyli się (wzajemnie)
Składnia
Podstawowym szykiem zdania jest SVO, podobnie jak w języku polskim. Wyrazy określające poprzedzają określane. Szyk zdania jest o wiele mniej swobodny w porównaniu z językiem polskim.
W języku angielskim istnieją tzw. okresy (tryby) warunkowe. Używamy ich, kiedy mówimy, piszemy o jakiejś czynności, która może zostać wykonana (lub nie) jeśli zostanie spełniony jakiś warunek. Wyróżnia się następujące okresy warunkowe:
first conditional, np. If he really loves Cindy, he will ask her to be his wife (warunek możliwy do spełnienia)
second conditional, np. If I were you I would go to a doctor (sytuacja hipotetyczna, nierealistyczna)
third conditional, np. If she had come earlier she would have met with Tom (warunek niemożliwy do spełnienia, bo dotyczy przeszłości)
zero conditional, np. If she goes in rain, she gets wet (zdanie zawsze prawdziwe)
Uwaga! Można łączyć zdania z różnych okresów warunkowych, powstaje wówczas mixed conditional
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz